Artikülasyon Bozuklukları Hakkındaki Sorular

Artikülasyon (Sesletim) nedir?

Artikülasyon, havanın ses tellerinden geçip dil, çene, dişler, dil ve damakta biçimlenip ses, hece ve kelimeler halinde işlenmesidir.

Artikülasyon sorunu nedir?

Artikülasyon sorunu olan kişi, sesleri, heceleri ya da kelimeleri yanlış üretir; dinleyenler ne söylendiğini anlayamaz ya da kelimenin anlamından çok ne söylendiğini anlamak için daha fazla dikkat harcarlar.

Artikülasyon sorunu bebek konuşması gibi midir?

Küçük çocuklar sesleri, heceleri, sözcükleri yanlış kullandıkları zaman konuşmaları “bebek konuşması” gibi algılanabilir. Ancak ciddi Artikülasyon sorunu olan büyük çocukların ve yetişkinlerin konuşmaları bebek konuşmasından oldukça farklıdır.

Bazı Artikülasyon hataları nelerdir?

Artikülasyon bozukluklarında aşağıda yer alan biçimlerde hatalar gözlenebilir:



• /k/ ve /t/seslerinin yer değiştirmesi : /köpek/ yerine /töpet/ gibi,

• /s/, /ş/, /c, /ç/ sesleri yerine başka sesler koyma


• /k/ ve /g/ sesleri yerine /t/ ve /d/ seslerini kullanma



• /r/ sesini hatalı üretme veya hiç üretememe

Artikülasyon sorunlarının sebebi nedir?

Artikülasyon sorunları serebral palsi, yarık dudak-damak, işitme kaybı ya da ağızla ilgili diğer sorunlar (diş sorunları) gibi fiziksel nedenler sonucu gözlenir. Bununla birlikte birçok artikülasyon sorunu herhangi bir belirgin fiziksel özür olmadan ortaya çıkar. İşlevsel artikülasyon sorunları, konuşma seslerinin yanlış öğrenilmesi sonucu gerçekleşebilir.

Aksan bir Artikülasyon sorunu mudur?

Bazı kişiler için olabilir. Ülke içinde birçok aksan vardır. Kişinin günlük hayatındaki amaçlarını etkiliyorsa sorun olabilir.

Bebeklik dönemindeki kulak ile ilgili sorunlar daha sonra ses gelişimini etkiler mi?

Çocuklar konuşma seslerini çevrelerindeki konuşmaları dinleyerek öğrenirler. Bu öğrenme, hayatın çok erken döneminde başlar. Eğer, bu önemli dönemde, çocukların kulakla ilgili sorunları sık oluyorsa, bazı konuşma seslerini öğrenmede başarısız olabilirler.

Çocuk, işlevsel Artikülasyon sorunu yaşar mı?

Çocuğun konuşması büyüdükçe daha anlaşılır hale gelir, ancak kimi çocuklara anlaşılır artikülasyona sahip olabilmeleri için yardım edilmesi gerekir.

Bütün sesler aynı anda mı öğrenilir?

Hayır. Sesler, art arda gelen bir sırayla öğrenilirler. Bazı sesler, örneğin /p/, /m/, /b/ 2-3 yaş civarında öğrenilirken, /k/ /g/ sesleri yaklaşık 3,5 yaşlarında,  diğer sesler, örneğin /s/, /r/, /l/ 4-4,5 yaş civarında üretilir.

Çocuk, hangi yaşa kadar bütün sesleri doğru olarak üretir?

Türkçede bütün seslerin kazanılması ve doğru üretilmeye başlanması 4,5-5  yaşına kadar gerçekleşir.

Çocuğa sesleri doğru üretmesi için nasıl yardımcı olabilirim?

Çocuğa doğru model olmanız gerekmektedir. Çocuğunuzun konuşmasını bölmeyin ya da sürekli olarak düzeltmeyin. Çocuğunuzun yaptığı ses hataları hem siz hem de yakın çevreniz tarafından alay konusu olmamalı ya da bu hatalar sevimli bulunarak pekiştirici şekilde davranılmamalıdır. Yapabileceğiniz en doğru davranış doğru model olmaktır. Yanlış sesletilen sözcük doğru şekilde ifade edilmelidir. Çocuğunuz “sayı günes” dediğinde siz “evet, sarı güneş, büyük sarı güneş bizi ısıtıyor” şeklinde tekrarlayarak doğru geri dönüt verin. 



Yetişkinlerdeki Artikülasyon sorunlarına yardım edilebilir mi?

Birçok artikülasyon sorunlarına kişinin yaşına bakmaksızın yardım edilebilir. Fakat sorun sürdükçe, uzadıkça yanlış sesi değiştirmek zorlaşır. Bazı sorunlara yardım süreci (artikülasyonda kullanılan kasları uyaran sinirlerdeki sorunlar gibi), işlevsel artikülasyon sorunlarına yardım süresinden daha uzundur. İşitme kaybı, ağız yapıları (dişler), ne sıklıkla yardım aldığı, zekası ve işbirliği düzeyi gibi çeşitli etkenler de bu süreci etkiler.

Artikülasyon sorunlarını düzeltmek önemli midir?

Sosyal, duygusal, akademik ve/ya da iş hayatını etkileyecek duruma gelmişse bu sorunun çözümü daha önemli hale gelir. Konuşmamız bizim bir parçamızdır. Yaşam kalitemiz, konuşmamızın yeterliliğinden etkilenir. Dolayısıyla artikülasyon sorunları acilen ele alınmalıdır.