Dudak-Damak Yarıklıklarına Bağlı Konuşma Bozuklukları
Konuşma organlarında meydana gelen yapısal bozukluklar dil ve konuşma gelişimini etkilemektedir. Bu problemlerin içerisinde en çok rastlanan bozukluk Dudak, damak yarığına bağlı oluşan konuşma problemleridir. Dudak damak yarıklığı, doğuştan olan bir çeşit ağız ve yüz şekil bozukluğudur. Çocuk doğar doğmaz fark edilir. İkisi bir arada veya ayrı olarak görülebilir. Dudak ve damak yarıkları toplumda yaklaşık 1/700 oranında konjenital (doğuştan) olarak görülen ve en sık rastlanan baş-yüz (kranyofasyal) anomalisidir. Dudak yarıkları hamileliğin 4. haftasında, damak yarıkları ise hamileliğin 4-8. haftaları arasında dudak ve/veya damak dokularının orta hattaki birleşmesinin duraksaması ile oluşmaktadır.
Dudak yarıklığının konuşma gelişimi ve özellikleri üzerinde ciddi bir etkisi olmazken damak yarıklığı dil ve konuşma sorunlarına neden olabilir. Yarık damaklı çocuklar, anormal bir ses üretme mekanizmasıyla doğmuş çoğunlukla diğer gelişimleri normal olan ve dil yetisine sahip olan çocuklardır. Ancak konuşma üretimini sağlayacak mekanizmaları yetersizdir. Bu yetersizlik, bazı vakalarda ameliyat sonrasında da devam etmektedir. Bu tabloya orta kulak iltihabı, işitme kaybı ve diş sorunları da eklendiğinde yarık damaklı çocuklar dil ve konuşma gelişimi açısından ciddi bir risk altında bulunmaktadırlar.
Yarık damaklı çocukların dil ve konuşma gelişimi açısından sahip oldukları risk düşünülerek erken dönemden itibaren bir dil ve konuşma terapistinin danışmanlığıyla yapılacak çalışmaların yanı sıra uygun tedaviler ve terapiler, normal ya da normale yakın bir dil gelişimine sahip olma olasılığını arttırır.
Dudak, damak yarıklı çocukların tedavisi bir ekip olarak yapılır. Bu ekip içerisinde dil ve konuşma terapistleri çocuğun anlaşılabilir bir dil geliştirmesine yardımcı olur. Çocuğun gereksinimleri doğrultusunda dil gelişimi ve artikülasyon ile ilgili terapileri yürütür.
