Yutma Bozuklukları

İstanbul Konuşma Terapisti

Yutma bozukluğu tıp dilinde disfaji olarak bilinir. Bu durum, yiyeceğin ağız boşluğundan mideye geçişinde gecikme, engellenme ve yanlış bir yol izleyerek nefes borusuna kaçması şeklinde ortaya çıkar. Yutma bozukluğu her yaş grubundan hastada ve sinirsel (nörojenik), mekanik, psikolojik nedenler ve kas hastalıklarına (myojenik) bağlı olarak oluşabilir.

Yutma bozuklukları özellikle ileri yaşlarda sık görülen bir problemdir. 50 yaş üzerinde yutma bozukluğu(disfaji) tanısı konulan kişilerin oranı %22 olarak bildirilmiştir. Amerika'da her yıl 1 milyon kişiye yutma bozukluğu (disfaji) tanısı konulmaktadır. Felç, dejeneratif nörolojik rahatsızlıklar, baş ve boyun kanserlerinde yutma bozukluğunun görülme olasılığı yüksektir.  İnme sonrası hastaların %50 ila %70'inde yutma bozukluğu görülmektedir. Baş veya Boyun kanserine yakalanmış ve radyoterapi tedavisi almış hasta gruplarında da aynı zamanda yutma bozukuklarına sık rastlanılmaktadır. Parkinsonlu hastalarının %20 ila %40'ı yutma bozukluğu ile karşı karşıyadır. MS hastalarının %30'u yutma güçlüğü çekmektedir.  

Yutma sorununun nedenini anlamak ve buna uygun terapi yöntemlerini belirlemek açısından MBYÇ (Modifiye Baryum Yutma Çalışması veya diğer adıyla Videofloroskopi) ya da FEES (Fiberoptik Endoskopik Yutma Değerlendirmesi) gibi ileri tetkikler uygulanır.

Yutma bozuklularının tedavisinin planlanması için öncelikle yapılacak değerlendirme çok önemlidir. Hangi tedavi stratejisinin uygulanacağına bu değerlendirme sayesinde karar verilir. Yutma sorununun nedenini anlamak ve buna uygun terapi yöntemlerini belirlemek açısından en uygun yöntem MBYÇ (Modifiye Baryum Yutma Çalışması veya diğer adıyla videofloroskopi)’dir. Bu değerlendirmeyle hangi kıvamların yutulduğu yada yutulamadığı, yutmanın hangi fazlarında sorun olduğu belirlenir. Bu değerlendirmenin ışığında terapi stratejileri belirlenir. Yutma tedavisinde uygulan yöntemler şunlardır:

  • Diyet Modifikasyonu: Burda amaç hastanın ihtiyacına uygun olan kıvamı belirleyerek hastanın güvenli yutmasını sağlamaktır.
  • Telefi Edici Manevralar: Bunlara pozisyonel yutma tedavisi de denir. Amaç; yiyeceklerin daha kolay ve güvenli şekilde yutulmasını sağlamktır.
  • Dolaylı Yöntemler: Bu yöntemlerde amaç; hastanın ihtiyacına uygun olan ağız-yüz-motor hareketlerini geliştirmek ve hastanın yutmasını olumlu etkilemektir.
  • Doğrudan Yöntemler: Amaç; beslenme güvenliğini sağlamaktır. Bu amaçla çeşitli manevralar kullanılır. Bu manevralar hastanın yemekler nefes borusuna kaçırmadan yutmasına yardımcı olur.
  • Duyusal Uyarma Teknikleri: Amaç; Yutma refleksini uyarmak, ağız boşluğunda duyusal farkındalığı arttırmak, oral fazdan faringeal faza geçişte gecikmeyi azaltmaktır. 
  • Elektriksel Uyarı Tekniği (VitalStim Terapi): Bu tedavi yutma tedavileri içinde en etkili sonuçlar veren tedavi olarak nitelendirilebilir. Bu tedavide amaç: yutma bozukluğu bulunan hastaların yutkunma esnasında işlev gören kaslarının elektrik stimülasyonu ile uyarılarak rehabilite etmektir.  

​Merkezimizde yutma terapisinde kullanılan diğer yöntemlerin yanı sıra VitalStim tedavileri uygulanmaktadır.

Hizmetlerimiz